تاریخچه بسکتبال نوجوانان آسیا / با مروری بر مسابقه‌های زیر 16 ساله‌های غرب آسیا

از سال 2009 (شهریور 1388) تاکنون بسکتبال نوجوانان غرب آسیا در مراحل مختلف برگزار شده است.
ایران، سوریه، یمن، عراق، اردن، لبنان و فلسطین در این منطقه هستند. (عکس متین آقاجانپور از برترین‌های مسابقه‌های 2018 نوجوانان آسیا)

مسابقه‌های بسکتبال قهرمانی زیر 16 ساله‌های غرب آسیا از امروز با حضور تیم‌های ایران، اردن، لبنان، سوریه و عراق در امان پایتخت اردن آغاز می‌شود. تیم ایران در نخستین روز به قرعه استراحت خورد و از فردا به میدان می‌رود.
ایران به ترتیب با سوریه، لبنان، اردن و عراق بازی می‌کند.

با هم این رقابت‌ها را با حضور تیم‌های ایران مرور کنیم.

سال 2009 ایران در مسابقه‌های زیر 16 ساله‌های غرب آسیا به میزبانی لبنان با هدایت قاسم کیانی قهرمان شد و به مرحله نهایی راه پیدا کرد. تیم ایران در جوهور باهور مالزی بازی نیمه‌نهایی را به کره باخت اما رده‌بندی را مقابل فیلیپین برد و سوم شد. این بهترین عنوان تیم‌های ایران در ادوار برگزاری رقابت‌های قهرمانی آسیاست با وجود این سهمیه جام جهانی زیر 17 سال در هامبورگ آلمان را از دست داد.

سجاد مشایخی، سهیل یوسفی، امیر صدیقی، میلاد عزیزی، محمد اوجاقی، آرمان زنگنه و … از جمله نوجوانان بسکتبالیست سال 1388 بودند.

در مقدماتی 2011، دو بار در تهران و اربیل به عراق باختیم اما سهمیه غرب آسیا را برای مرحله نهایی گرفتیم و نرفتیم.

فدراسیون بسکتبال اعلام کرد ویتنام میزبان بازی‌ها در مکاتبات بین طرفین کوتاهی کرده است. سفر تیم نوجوانان روز قبل از اعزام لغو شد. علت شرکت نکردن ایران در این دوره پس از گذشت سال‌ها همچنان مبهم باقی مانده است.

علیرضا مرتضوی، وحید دلیرزهان، محمد یوسف‌وند، محمد یزدان‌پناه، بهنام یخچالی و … از اعضای تیم نوجوانان 2011 بودند. محسن شاه‌علی و احمد مازیستان مدتی هدایت این تیم را بر عهده داشتند همچنین جواد رحمتی‌پور از مربیان کادر فنی بود اما در مرحله نهایی قرار بود عباس آقاکوچکی سرمربی تیم باشد.

قهرمانی غرب آسیا با رضا محمدی‌منش، میتف، پورکاوه و کریمی در کادر فنی تیم نوجوانان ایران. پیش از میزبانی مرحله نهایی 2013 در تهران.

ایران با هدایت علی توفیق میزبانی مرحله نهایی مسابقه‌های 2013 را برعهده داشت که در تهران به عنوانی بهتر از ششمی دست پیدا نکرد. پیش از آن در مراحل بازی‌های غرب آسیا با شکست رقبا قهرمان شده بود.

سهیل فرهادی، سالار منجی، امیرحسین آذری، علی نصیری و … تعدادی از بازیکنان همان دوره بودند.

در جریان رقابت‌های نوجوانان غرب آسیا در سال 2015 (اردیبهشت 1394) تیم زیر 16 ساله‌های ایران مقابل عراق شکست خورد و از راهیابی به مسابقه‌های نهایی نوجوانان آسیا بازماند.

امیرحسین رضایی‌فر، سجاد سلمانی، علیرضا رستمی، مهدی روحی و … تعدادی از بسکتبالیست‌های نوجوان همان سال بودند.

مسابقه‌های 2017 نوجوانان آسیا با تأخیر و در سال 2018 (چین) برگزار شد. تیم نوجوانان در مراحل مقدماتی این دوره که از سال 1395 به جریان افتاد راهی مسابقه‌های نهایی آسیا در سال 2018 شد. ایران در اردیبهشت 1396 در تهران به قهرمانی در غرب آسیا دست یافت. در مرحله نهایی آسیا (2018) هفتم شدیم. مربیان این تیم نناد ترونیک و شهریار کریمی بودند.

محمد سینا واحدی، علیرضا مرتضوی، علی نظری‌کیا، پدرام فخفوری، حسین مکاریان، متین آقاجانپور، امیرحسین یازرلو، جلال آقامیری، حمیدرضا بهرام‌زاد و … تعدادی از نفرات در مراحل اردویی بودند.

باز هم در سال 2019 بازی‌ها با تأخیر یک ساله و به 2020 کشیده شد که این بار کرونا مانع برگزاری مرحله نهایی نوجوانان آسیا شد. پیش از آن یک دوره رقابت‌های غرب آسیا در مرداد 1398 به میزبانی گرگان برگزار شده بود که ایران بعد از لبنان در جایگاه دوم قرار گرفت.

رضا نظری‌کیا، پویا حقی، پارسا فلاح، ماتیار احمدپور، محمدمهدی رحیمی، محسن عسگری‌نیا و … از جمله بازیکنان این تیم با علی آرزومندی (سرمربی)، پویا تاجیک و صالح مخدومی (مربیان) بودند.

تیم بسکتبال نوجوانان ایران با مهراب علم‌بیگی، معین‌رضا کاظمی‌زاده، محمدمهدی حیدری، محمد امینی، یاسین سمعیی، ایمان دلیرزهان، مجتبی یعقوبی، مانی ایزدپناه، حسین مهدیان، صارم جعفری، محمدامین خسروی، صدرا رضایی در رقابت‌های انتخابی غرب آسیا 2022 به میزبانی اردن شرکت کرد. قرار بود این مسابقه‌ها در سال 2021 برگزار شود. ایران در اردیبهشت 1401 به ترتیب سوریه، لبنان، اردن و عراق را شکست داد و راهی رقابت‌های نهایی در قطر شد. این مسابقه‌ها 24 خرداد در دوحه آغاز شد.

در مراحل قبلی تا غرب آسیا (نزدیک به دوسال در اوضاع کرونایی)، سیامک ویسی و بهرام رمضان سرمربیان این تیم بودند اما در مرحله نهایی محسن شاه‌علی سرمربی و بابک پاک‌نژاد و حسن‌پور مربیان تیم شدند. حسین قره‌گزلو تیم را به عنوان سرپرست همراهی کرد.

تیم ایران در مرحله‌ی نهایی در مکان هشتم ایستاد. بازی‌های پر انتقاد تیم نوجوانان که منجر به شکست مقابل هند شد انتقادات علیه کادر فنی را دو چندان کرد. در این دوره تیم‌های استرالیا، ژاپن، نیوزلند و لبنان با عناوین اول تا چهارم روانه‌ی رقابت‌های جهانی زیر ۱۷ ساله‌ها شدند.