منبع سایت تخصصی خانه بسکتبال ایران؛

تاریخ بسکتبال سه نفره

بسکتبال سه نفره به نام «بسکتبال خیابانی» در ایران سابقۀ دیرینه دارد اما به شکل رسمی، زمین «چارلی» در تهران، خاستگاه بازی‌های سازمان یافته در بسکتبال سه نفره بود.

دربارۀ زمین «چارلی» چه می‌دانید؟

چارلی اندیکوار بسکتبالیست آمریکایی در ایران بود که در سال 1358، در زمینی که به نام خودش «چارلی»، معروف شد، سنگ بنای بسکتبال خیابانی را بنا کرد.

از آن سال به بعد بازیکنان زیادی از زمین چارلی در سطح بسکتبال تهران و ایران مطرح شدند.

باشگاههای تهران در دهه‌های 60 و 70، مملو از استعدادهایی شد که ابتدا در زمین چارلی شناخته شدند.

زمین چارلی روبه‌روی پارک ملت بعدها به حافظ تغییر نام داد و هم اینک تالارورزشی شهرداری شده. محمدرضا و علی‌ مینایی از چهره‌های گردانندۀ بازی‌های سه نفر در این زمین بودند.

در اواسط دهۀ 70 مسابقات بسکتبال سه نفره در تهران و در زمین حافظ برگزار شد.

در اوائل دهۀ 80، بسکتبال سه نفره در شکل رسمی خود و در بین تیم‌های باشگاههای تهران به راه افتاد. حسن میرزاآقابیگ، رئیس هیئت وقت استان تهران، در شکل‌گیری فعالیت‌های سه نفره نقش بسزایی داشت. وی در زمین‌های بهاران، حافظ، پارک میعاد و پارک فدک تهران، بازی‌های سه نفره را تحت جام‌های متعدد از جمله جام «دنا» برگزار کرد.

بعد از توجه فدراسیون جهانی (فیبا)، به بسکتبال سه نفره، این بازی در مسیر بین‌المللی قرار گرفت.

این بازی که به حالت غیررسمی در خیابان‌ها و پارک‌ها بازی می‌شد، از اواخر دهۀ 2000، به قوانین استاندارد جهانی مجهز شد. نخستین دوره بازی‌های سه نفره، در بازی‌های داخل سالن 2007 ماکائو به نمایش درآمد. آزمون‌های بیشتر در جمهوری دومنیکن و اندونزی انجام شد.

نخستین بازی بین‌المللی در مسابقات جوانان آسیا 2009 سنگاپور بود که 19 تیم در مسابقات پسران و 16 تیم در مسابقات دختران شرکت کردند.

المپیک تابستانی جوانان در سال 2010 نیز شاهد برگزاری بازی‌های سه نفره بین 20 تیم دختران و 20 تیم پسران بود.

حضور تیم‌های ایران در بازی‌های بسکتبال سه نفره

اولین بار یک تیم از ایران، در بازی‌های آزمایشی 2007 داخل سالن آسیا در ماکائو به عنوان قهرمانی رسید. اعضای تیم عبارت بودند از: ارسلان کاظمی، مهدی شیرجنگ، فربد فرمان و محمد امجد. مربی همراه افشین رضاپور به اتفاق سرپرست همراه رضا نوری بودند.

در سال 2009، تیم ایران در بازی‌های ویتنام قهرمان شد. اعضای تیم عبارت بودند از:

مهدی کامرانی، حامد آفاق، اوشین ساهاکیان و صمد نیکخواه بهرامی.

بعد از ممنوعیت رفع پوشش سر دختران توسط فیبا، تیم‌های بسکتبال سه نفره دختران ایران در رویدادهای متعددی به میدان رفتند. حضور دختران ایران در بازی‌ها از سال 2017 با مسابقات چین و فیلیپین آغاز شد.

بعد از کاپ‌های قاره‌ای و مسابقات جهانی بسکتبال سه نفره، این بازی در سال 2017 برای نخستین بار به عنوان یکی از بازی‌های راه یافته به المپیک 2020 توکیو شناخته شد. به دلیل پاندومی کرونا، المپیک به سال 2021 موکول شده است.