از بالای سبد, تیتر اصلی
چگونه ارزش سازندگى در بسكتبال گم شد؟ / امتياز فروشى پر دردسر
عدم برنامه ریزی شفاف و مشخص برای تعداد تیم‌های شرکت کننده در لیگ‌ها و واگذاری امتیاز از سوی فدراسیون بسکتبال و هیئت استان تهران، مطلبی است که سالهاست به بسکتبال ایران آسیب جدی زده است.
امتیاز فروشی فدراسیون، منجر به عدم ثبات و عدم توسعه پایدار باشگاهها می‌شود و در طولانی مدت کاهش نسبی کیفیت و کمیت بسکتبال را نتیجه خواهد داد. زمانی که فدراسیون یا هیئت بدون برنامه و با مبلغ بسیار ناچیزی امتیاز جام برتر یا دسته یک را به یک تیم جدید می‌دهند، بطور عملی ثابت می‌کند که تلاش مدوام و سازندگی در کار باشگاهی معنی ندارد.
این امر فرهنگ سوداگری و فصلی کار کردن را در جامعه بسکتبال ترویج می‌دهد و تیم‌های جدید معمولا مشکلات متنوعی را ایجاد می‌کنند و تعهد و پاسخگویی مناسبی به عوامل خود و فدراسیون ندارند.
چند‌نکته اساسی در واگذاری امتیاز از سوی فدراسیون یا هیئت‌ها قابل تامل است:
۱) ارزش امتیاز و تلاش باشگاههای سازنده ناچیز می‌شود و انگیزه کار مستمر و سازندگی در بسکتبال کاهش می‌یابد. دانش فنی و تجربی لازم که تنها در محیط های با ثبات قابل تولید هست، در باشگاهها شکل نمی‌گیرد. تیم‌هایی که چندین سال تلاش و سرمایه گذاری می‌کنند تا به جام برتر برسند، حال اگر این امتیاز ارزشی نداشته باشد یک تیم نوظهور با سرمایه گذاری بسیار اندک در بسکتبال، رانتی پیدا خواهد کرد که بدون سرمایه گذاری بلند مدت و بدون سازندگی، یک مرتبه در رده‌های بالاتر حضور یابد. در حالی که می‌تواند امتیاز را با قیمت منطقی از باشگاههای سازنده‌ای خریداری کند که سالها برای این امتیاز سرمایه گذاری کرده‌اند و با فروش آن می‌توانند کارهای پایه‌ای خود را توسعه دهند.
۲) با امتیازفروشی فدراسیون و هیئت‌ها، باشگاهها و تیمها الزامی به حضور مستمر احساس نمی‌کنند و این عدم حضور مستمر دامنه کمی و کیفی بسکتبال را در طولانی مدت کوچک و ضعیف‌تر می‌کند و باشگاههای پایدار و با هویت تشکیل نخواهد شد.
۳) امتیاز فروشی یک مسکن اقتصادی و توسعه‌ای برای فدراسیون و هیئت‌هاست.
با امتیاز فروشی شاید در کوتاه مدت سرمایه اندکی ایجاد شود و کمیت توسعه یابد اما در طولانی مدت ضرر مالی و توسعه‌ای بزرگی به جامعه بسکتبال وارد می‌شود.
۴) امتیاز فروشی در حقیقت دست بردن در جیب باشگاهها و فروختن سرمایه آنها و تزریق آن به فدراسیون و هیئت‌هاست.
تیمها هر ساله حق شرکت پرداخت می‌کنند و بیش از آن هر سال دهها و صدها میلیون تومان هزینه در بسکتبال انجام می‌دهند و به رده‌های بالاتر می‌رسند.
پیشنهادهایی در مورد امتیاز فروشی می‌توان مطرح کرد:
۱) اگر قرار بر فروش امتیاز باشد، تیمها هستند که صاحب امتیاز هستند و امکان فروش امتیاز دارند. ( فدراسیون و هیئت‌ها به دلیل عدم باشگاهداری صاحب امتیاز برای فروش نیستند و در حقیقت و در نگاه کلان به نوعی فروش مال غیر انجام می‌دهند. این موضوع سالهاست که در فدراسیون فوتبال ایران حل شده و دیگر هیئت‌ها و فدراسیون مجاز به واگذاری امتیاز نیستند).
۲) با یک بررسی کارشناسی فدراسیون و هیئت‌ها نیاز به یک برنامه میان مدت و بلند مدت دارند که به طور مثال حداقل در دو تا چهار سال آینده به طور شفاف تعداد تیمها مشخص باشد و این برنامه هر سال بازنگری شده و تعداد تیمها در دو تا چهار سال بعد مشخص باشد.
زمانی که تعداد تیمها در آینده شفاف باشد در صورت نیاز به کم یا زیاد کردن تیمها، می‌توان تعداد تیم‌های سقوط کننده یا صعود کننده را افزایش یا کاهش داد، به این ترتیب افزایش یا کاهش تیمها به طور طبیعی و پویا و با حفظ حق امتیاز و تلاش باشگاهها صورت می‌پذیرد و در صورت نیاز به خرید امتیاز، این نیاز از سوی تیمها تامین می‌شود.
۳) طبق نظر کارشناسان راه حل عملی در مدیریت این موضوع تشکیل سازمان لیگ است. تمامی افراد ذینفع در بسکتبال لازم هست در تصمیم گیری‌ها نقش واقعی داشته باشند. به خصوص باشگاهها که نقش اصلی دارند. در حال حاضر فدراسیون و هیئت‌ها تنها تصمیم گیرنده در مورد لیگ‌ها هستند که این امر منافی قوانین و آسیب زا و ناعادلانه است.