دیداری از محصولات «کاله» این بار در بسکتبال / چشمه روشن

این گزارش از پیج اینستاگرام کاوش بسکتبال  به قلم افشین رضاپور بازنشر شده است.

میزبان داریم. چه میزبانی! درجه یک. از در که وارد شدیم انگار منتظرمان بودند. همه به خط شدند. سربازان زیر 16 سال. هر چند عادت ندارم اصطلاحات نظامی را برای ورزش بکار ببرم اما برای نظم و انضباط بچه‌های بسکتبال زیر 16 سال واژه دیگری به ذهنم نرسید. این بخشی از آینده‌ای است که سنگ بنایش را امروز گذاشته‌اند. «آینده» و «امید» با «استراتژی» و «ساختاری» اصولی در شهرستانی که کمتر تصویری یا صحبتی درباره‌ی این جوانان پخش یا شنیده می‌شود اما هدف‌شان این است تا فردایی زیباتر در بسکتبال داشته باشیم.

یک، دو، سه، … و چهاردهمین اردوی آمادگی تیم بسکتبال جوانان ایران در نیمی از یک قاب مقابل چشمان ماست. نیمی دیگر از جمعه وارد اردو می‌شوند. دو گروه 18 نفری. خلیلی مربی تیم می‌گوید این 36 نفر محصول گشت‌زنی در میان بلندقامتان استان‌ها بوده. چند ساعت بعد بهمن سلیمانی مدیرعامل باشگاه در محل کارخانه کاله از قول ایوگنی کیسورین سرمربی روس تیم جوانان «کاله – ملی 2024» گفت هیچ‌یک از نوجوانانی که امروز نیستند خط نخوردند چون مرد روسی اعتقاد به آموزش پایدار دارد و در هر اردو سه چهار نفر از گروههای تحت نظر را برای ارزیابی دوباره فرامی‌خواند.

رزومه بازی کیسورین قابل توجه است. مربی 51 ساله عضو تیم ملی روسیه در دهه‌ی 90 میلادی که وقتی در کنار نوجوانان ایرانی ایستاده است حس می‌کنم بچه‌ها با ظاهر آراسته، قد 207 سانتیمتری و با چهره‌ی آرام او به خوبی ارتباط گرفته‌اند. سلیمانی هم گفت او اهل داد زدن نیست. مدام به کمک‌هایش توصیه می‌کند با بچه‌ها به نرمی صحبت کنند. سلیمانی بیشتر از ما که فقط یک جلسه از تمرینات تیم جوانان 2024 را تماشا می‌کنیم، کار و نحوه‌ی ارتباط مربی روس را با بچه‌ها زیر نظر داشت و به لحاظ عاطفی، شناختی و ارتباطی راضی است.

مهیار است. کرامتی. این بازیکن را فانی مدیر روابط عمومی باشگاه کاله که کنار من نشسته است معرفی می‌کند. قبلاً او را در مینی‌بسکتبال کاله کاپ دیده بودم. به عنوان استعداد در پوینت گارد زیر نظر است. این بچه‌های زیر 16 سال در پروتکل فدراسیون بسکتبال با کاله، هر یک استعدادی هستند که در مراحل «شناخت، هدایت و حمایت» قرار دارند.

در سالن اختصاصی بسکتبال آمل و 30 کیلومتر تا سالن اختصاصی بسکتبال در بابل، می‌توان «رشد متوازن» را شاهد بود. سرمایه‌گذاری کاله در زیرساخت‌ها امتداد دارد. سالن 10 هزار نفری آمل در حال احداث است.

دو سالن اختصاصی تمرینی در آمل و بابل محل کمپ‌ تیم‌های جوانان 2024 و تیم باشگاه #کاله است. به همراه مجموعه اقامتی و سالن بدنسازی. اتاق‌های دو و سه تخته در طبقات سالن اختصاصی بابل، همزمان پذیرای 18 نفر است که توسط کاله ساخته شده است.

معمولاً برای ساخت و تکمیل چنین پروژه‌هایی آن هم به مدت دو دهه، بزرگترین مانع در مسیر ساخت امکانات و تجهیزات ورزشی، سیستم دولتی اداره کردن ورزش است! بخش خصوصی در ورزش به مرحله‌ای رسیده که حمایت دولتی نمی‌خواهد اما از سویی انتظار ندارد تجمیع قدرت توسط دولت، توی ‌کارش بگذارد!

احداث سالن ورزشی چند منظوره کاله با ظرفیت مفید 10 هزار صندلی به عنوان بزرگترین پروژه ورزشی کشور با استانداردهای روز ورزش دنیاست. (این پروژه در حال حاضر با احداث کاسه بتنی و با 100 درصد پیشرفت فیزیکی در این بخش به دلیل مشکلات اداری متوقف شده است).یکی از مسئولان نقل می‌کند برای گرفتن مجوزها گاه شده 18 تا 22 ماه را از دست داده‌اند!

روال پاسخ به نامه‌ها در بوروکراسی اداری پروسه‌‌ای سخت و طاقت فرساست چون دولت حاضر به توزیع قدرت نیست.

حتی سالن بابل در زمینی واقع شده که بیش از 50 سال برای تملک زمین بین آموزش و پرورش و تربیت بدنی دعوا بود و همین الانم کاله با وجود ساخت امکانات تخصصی بسکتبال اجاره نشین دولت است!

تاریخچه

بسیاری بر این تصورند که فعالیت‌های کاله در دو دهه گذشته شکل گرفت. سنگ بنای اوليه‌ی باشگاه ورزشی کاله را غلامعلی سليمانی – بنيانگذار و رياست هيئت مديره‌ی هلدینگ صنايع غذایی سوليكو – گذاشته است اما تاریخچه فعالیت‌های کاله در بسکتبال به طور غیررسمی به سال 1354 برمی‌گردد. زمانی که کاله به دلیل علاقه‌مندی و پیگیری‌های بهمن سلیمانی – مدیریت عامل باشگاه ورزشی کاله –  پا گرفت.

سلیمانی سال‌هاست در بسکتبال تیمداری می‌کند اما خودش می‌گوید هیچ وقت به اندازه این چند سال که با پروتکل‌های فیمابین فدراسیون بسکتبال – کاله؛ تیم‌های نوجوانان و جوانان ایران را تحت پوشش دارد، از کار در بسکتبال لذت نبرده است.

علاقه به کار پایه‌ای در کاله با تحت پوشش قرار دادن تیم بسکتبال جوانان 2020 از سال 1395، حضور این تیم با نام کوچین در مسابقه‌های بسکتبال باشگاههای ایران، طرح «لیگ دانش‌آموزی» و مسابقه‌های مینی بسکتبال «کاله کاپ»؛ نمودی عینی یافت و در افق بلند مدت فدراسیون بسکتبال برنامه‌های پایه‌ای را ریل‌گذاری کرد.

مربی خارجی

باشگاه کاله از میان گزینه‌های فرانسه و ترکیه؛ ایوگنی کیسورین مربی روس را برگزید. بهمن سلیمانی مدیر عامل باشگاه می‌گوید مذاکره با کمک مربی فرانسه در المپیک به نتیجه خوبی رسیده بود که وی گفت تا المپیک 2024 پاریس در کنار تیم ملی می‌ماند. مذاکره با مربی ترک نیز در مراحل اولیه متوقف شد.

کیسورین 51 ساله است. او بخش مهمی از بسکتبال خود را صرف بازی در زسکا کرد. مدال‌های نقره 1994 و 1998 رقابت‌های جهانی بسکتبال و برنز اروپا در سال 1997 (به عنوان بازیکن تیم ملی روسیه) در کارنامه اوست. در رده‌های سنی و بزرگسال کشورش مربیگری کرده اما هدایت تیم جوانان 2024 ایران، نخستین تجربه‌ی مربیگری او در بسکتبال آسیاست.

کیسورین به زبان انگلیسی مسلط است. نزدیکان به باشگاه کاله می‌گویند مرد روسی شاخص‌های شخصیتی و اجتماعی مناسبی دارد. همچنین شاخص‌های مدیریتی از جمله ایجاد نظم و انضباط، شیوه رهبری، کنترل و نظارت، استفاده از قدرت شخصی برای نفوذ در بین بازیکنان نوجوان و ایجاد علاقه و انگیزه بین آنان و ….

به نظر می‌رسد داشتن این شاخص‌ها نصف بیشتر راه در تیم‌های گروه‌های سنی باشد اما از آنجایی که کارنامه دوران بازی کیسورین به فعالیت دوره مربیگری‌اش می‌چربد، شاید نتوان الان در مورد شاخص‌های فنی او نظر داد.

سلیمانی می‌گوید قرارداد ما با کیسورین 2 + 1 است. یعنی شاخص‌های ارزیابی عملکرد در سال اول، ادامه همکاری دو جانبه را در 2 سال آینده ضمانت خواهد کرد.
مربی روس آبان 1400 وارد ایران شد و تا آبان 1401 شاخص‌های فنی او به بوته آزمایش گذاشته می‌شود.

بر این اساس مدیر باشگاه کاله در نظر دارد بازی‌های تدارکاتی متعددی را ترتیب بدهد. گذر از مرحله تمرینات اردویی (ترینینگ) به مرحله هدایت تیم (کوچینگ) با مسابقه‌ بیشتر «پیشرفت تیمی» را امکان‌پذیر می‌کند. سلیمانی هم با این قضیه مؤافق است:
«مسابقه‌های داخلی و خارجی زمان خوبی برای محک مربی و بازیکنان است. مذاکراتی با والنسیا داشتیم و بازی در این شهر اسپانیا در برنامه‌های‌مان جا دارد».

همچنین باشگاه کاله به دنبال مذاکره با تیم‌های ترکیه‌ای است:
«کشوری نزدیک ماست، روادید نمی‌خواهد، تیم‌های پایه‌ای خوبی دارند و …، ارتباط و همکاری با ترک‌ها به نفع ماست».

قرار است از ارتباطات کیسورین هم برای رفت و آمد تیم جوانان 2024 به روسیه و بالعکس استفاده شود. ما برویم و روس‌های جوان بیایند…

ایوگنی کیسورین بین دو اردوی گروههای 18 نفری تیم بسکتبال جوانان 2024 به پرسش‌های من پاسخ داد. گروه اول جمعه به شهرهای خود برگشتند و گروه دوم زیر نظر کیسورین تمرین می‌کنند.

کیسورین نخستین مربی روس در تاریخ بسکتبال ایران نیست. در سال 1991 والری نیکخین و در سال‌ 1993 ویتالی زاستاخوف اهل جمهوری تازه استقلال یافته ارمنستان از شوروی سابق، هدایت تیم ملی بسکتبال را برعهده داشتند با این وجود ارتباط بسکتبال ما و روس‌ها هرگز ادامه‌دار نشد.

در دوران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تیم ملی روسیه متشکل از بازیکنان شوروی تحت هدایت سرگئی بیلوف به عنوان یکی از قوی‌ترین تیم‌های جهان ادامه داد که کیسورین بخشی از این قدرت بود با این حال، جدایی بیلوف سبب شد تا روسیه با ناامیدی‌های متعددی روبرو شود. وقتی دیوید بلات هدایت تیم را بر عهده گرفت تیم ملی با هدایت او در یوروبسکت 2007 قهرمان شد و همچنین در یورو بسکت 2011 و المپیک تابستانی 2012 به مدال برنز دست یافت.

پارسا فلاح از بازیکنان پرورش یافته در باشگاه کاله که در دانشگاههای آمریکاست

آشنایی با بسکتبال ایران

از کیسورین که بخشی از میراث بزرگ روس‌ها در دهه 90 میلادی است، پرسیدم پیش از آمدن به ایران چه تصوری از بسکتبال ما داشت؟
مربی روس تیم جوانان 2024 گفت:
«آشنایی من با بسکتبال ایران از مسابقه‌های تیم جوانان 2020 در لتونی شروع شد و حضور تیم ملی را نیز در المپیک دنبال می‌کردم».

در مورد بسکتبال آسیا چه نظری دارید؟
«از زمانی که استرالیا و نیوزلند وارد رقابت‌های آسیایی شدند بسکتبال قاره روز به روز در حال پیشرفت است».

چه نکاتی را برای پیشرفت بسکتبال پایه لازم می‌دانید؟
– سخت افزار
– مربیان آموزش دیده (ارزیابی شده)
– برگزاری منظم بازی‌های رده‌های پایه

آیا باشگاه کاله در حد انتظارتان عمل کرده است؟
کاله باشگاهی با محیط دوستانه و گرم  است که تمام تلاش خود را برای رفع نیازهای تیم ملی انجام می‌دهد و به جزییات توجه می‌کند. با این وجود با باشگاههای مطرح اروپا فاصله دارد اما مسیر پیشرفت برای آن باز است.

آیا می‌توانیم به داشتن پشتوانه‌های بسکتبال از تیم 2024 امیدوار باشیم؟

– در پروژه قبلی که مربوط به مسابقه‌های جهانی جوانان بود کارهای خوبی صورت گرفت. امسال 15 بازیکن در تیم‌های لیگی بازی می‌کنند و متین آقاجانپور از کمی قبل‌تر در اهداف این باشگاه وارد تیم ملی شد. تیم 2024 دومین پروژه کاله است. این در حالی است که صعود 11 پله‌ای در رنکینگ جوانان جهان نشان از مؤفقیت این پروژه دارد.

فرایند تیم جوانان 2024 برگرفته از تجارب عینی تیم 2020 است و مسیر رقابت‌های قهرمانی آسیا – انتخابی جوانان جهان – را طی می‌کند.

اگر ثمره‌ی تیم جوانان 2004 کاردوست، 2008؛ کاظمی، جمشیدی و حسن‌زاده در تیم ملی کنونی هستند، مشایخی و میرزایی از تیم 2010، یخچالی و یوسف‌وند 2012، نوید رضایی‌فر، آذری، منجی 2015، واحدی (نوجوانان) احسان دلیرزهان و آقاجانپور 2018 (نفراتی که در تیم ملی بازی کردند)، همگی از رده‌های پایه به تیم ملی رسیدند. ( در تیم ملی کنونی نیز جلال آقامیری و امیرحسین یازرلو از باشگاه کاله انتخاب شدند همچنین لکزایی‌فرد در اردوی تیم ایران نوین یا امید است).

متین آقاجانپور استعداد نوظهور تیم ملی بسکتبال از باشگاه کاله

توجه به بسکتبال پایه‌ای ایران به شکل امروزی به بیش از دو دهه قبل برمی‌گردد. بین سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۵ تیم‌های نوجوانان و جوانان ایران در مجموع ۷ مدال آسیایی کسب کردند که ۳ مدال از جنس طلا بود.

طرح شناسایی استعداد توسط باشگاه کاله با جامعه آماری ۶۰۰ – ۵۰۰ نفری یا راهبری تیم نوجوانان ایران توسط مهرام، مانند همان الگوی فکری کار روی پایه‌های بسکتبال است که در سال‌ 1376 شکل یافت.

بیش از دو دهه پیش شیوه برنامه‌ریزی در کار پایه تغییر کرد که منجر به آموزش‌های جدیدی شد. ابتدا سعید فتحی در کنار حامد حدادی که یک استثناء فیزیکی بود، بازیکنان جدیدی را روانه تیم‌ها کرد. وی به اتفاق همکارانش به شهرهای متعدد می‌رفت و با اندازه‌گیری طول دو دست و قد و … بازیکنان را به اردو فرامی‌خواند.

در دهه 80 بازیکنان زیادی در سیستم رقابت‌های ملی و باشگاهی، کار با بازیکنان خارجی، مربیان خارجی و داخلی و … با هم رشد کردند. مؤفقیت‌های تیم‌های جوانان، امید و تیم ملی؛ فعالیت‌های بعدی و اقبال عمومی را تضمین کرد.

مدل امروزی بسکتبال پایه بنا بر امکانات سخت‌افزاری به همان شیوه‌ی گذشته پیش می‌رود با این تفاوت که اردوهای متمرکز از آزادی به سالن‌های شهرقدس یا آمل و بابل انتقال یافته‌اند.

در زمینه بکارگیری مربیان هنوز نورم مشخصی نداریم و هر دوره، گروهی که بکارگرفته می‌شوند راضی و بقیه ناراضی‌اند. تیم‌ها و حساسیت به کار در رده‌‌های سنی و به همان نسبت تعداد بازی‌ها به مراتب بیشتر شده است. با این وجود خلاء سیستم آموزشی فراگیر یا مکملی که بتواند محدودیت‌‌ها در مسیر کار پایه را جبران کند همیشه از بزرگترین موانع کار در بسکتبال پایه است.

کاله – ملی

بر خلاف پروسه‌ی قبلی «کاله – ملی»؛ در چشم‌انداز 2024، بازیکنان بیشتری از سطح ایران دیده شده‌اند. مسیر پیشرفت «باز» و فرصت برای توانمندی‌های فردی در اردوهای بعدی وجود دارد.

برخی بازیکنان رشد زودرس دارند. تعدادی دیرتر. مربیگری مقابل این نوع بازیکنان هرگز آسان نیست. برای هر مرحله از تمرینات نمی‌توان نسخه‌ای واحد پیچید. برای معرفی بازیکنان شایسته‌تر زمان بیشتری می‌خواهید همچنین باید بازی‌های آنان را با دقت در پروسه‌ی بلندمدت ببینید.

همه ما توان شناسایی بازیکنان با استعداد را نداریم.

هیچ تضمینی برای اینکه تا 2024 فقط همین تعداد بازیکن در سطح اردوها شرکت کنند، وجود ندارد.

وقتی شنیدم حدود 20 استان در پروسه‌ی تیم جوانان 2024 مشارکت دارند، خوشحال شدم.

دختران در انتظار

بسکتبال پایه دختران شرایط نامطمئن و ناپایداری دارد. با توجه به اهمیت پشتوانه‌سازی برای افراد ۵۰ ساله! در تیم ملی بسکتبال باید به فکر تیم‌های پایه بود. اگر چه مشکل اساسی بسکتبال زنان بودجه مستقل از بخش مردان است که در اوضاع اقتصادی کنونی به نظر می‌رسد چاره‌ای برای حل کردن این مشکل پیدا نیست.
مسابقه‌های رده‌های پایه برای دختران ایرانی با فاصله ۴۰ ساله اتفاق افتاد و در سال‌های اخیر شرایط نامعلومی در اوضاع کرونایی داشت.
تیم‌های پایه نیازمند توجه بیشتر به ویژه از سوی فدراسیون و سرمایه‌گذاران هستند. نظیر #کاله یا #مهرام که بتوانند در بسکتبال دختران سرمایه‌گذاری کنند.

کاله تمایلی به تیمداری در بخش دختران ندارد. حداقل الان ندارد. مهرام با وجود تیمداری در بخش قهرمانی در فصل گذشته رقابت‌ها، فعالیت‌های خود را در سطح آکادمی‌ها محدود کرد که همین مقدار هم از یک باشگاهی که ساختار خوبی در بسکتبال دارد امیدوارکننده است.
(کاله با قرار دادن امکانات خود در اختیار تیم‌های ملی دختران نقش پر رنگی در آماده سازی آنها دارد. در حال حاضر تیم دختران زیر 18 ساله‌های ایران در بابل اردو زده است).

حرف آخر

گفته شده است بسکتبال پایه نابود است. برای این ادعا مستنداتی ارائه نشده است اما طرح شناسایی استعداد توسط باشگاه کاله با جامعه آماری ۶۰۰ – ۵۰۰ نفری یا راهبری تیم جوانان ایران توسط مهرام انجام می‌شود. بسکتبال تهران مشغول برگزاری لیگ نونهالان است یا خوزستان که پخش بازی‌های نونهالان استان را روی آنتن زنده فرستاد.  آذربایجان‌شرقی در رده‌ نونهالان لیگ دارد و … همه اینها نشانه‌های خوبی از کار در سنین پایه است.

در قبال «بسکتبال پایه نداریم» باید راستی‌آزمایی کرد. کدام بخش‌ها شامل «بسکتبال پایه نداریم» می‌شود؟ صرف نظر از مدل و فرایند «آموزش بسکتبال» در ایران، یا نحوه‌ی و شیوه‌ی انتقاد به افراد، به زحمات بچه‌ها و خانواده‌های‌شان ارج بگذاریم و با «بسکتبال پایه نداریم» این جامعه آماری را دلسرد و مأیوس نکنیم.

اسفند 1400