انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در میان بحرانهای حل نشدۀ بسکتبال NBA با دونالد ترامپ، برگزار شد. با آرای جو بایدن، دموکراتها که از فضای ملتهب NBA علیه ترامپ به خوبی استفاده کرده بودند، حالا بخشی از پیروزی خود را در عملکرد اعتراضآمیز سیاهان و از زمین NBA میبینند که در جنبشهای اعتراضی جامعۀ آمریکا نقشآفرینی کرد.
دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود همیشه با چالشهایی از سوی NBA روبهرو بود. بسکتبالیستهای آمریکایی در حمایت از جنبش ضدنژادپرستی، علیه ترامپ شعارهایی سر میدادند یا در هنگام پخش سرود ملی زانو میزدند که نشان از شکاف عمیق بین ترامپ و NBA داشت. در مقابل این حرکتهای اعتراضی اما ترامپ هرگز از مواضع خود کوتاه نیامد و حتی در توییتهایش بارها از NBA و ستارگان آن مثل لبران جیمز انتقاد کرد.
برای بررسی برخی ابعاد این اختلافات باید کمی به گذشته برگردیم. روز جمعه 22 سپتامبر2017، ترامپ در جریان یک گردهمایی خطاب به لیگ ملی فوتبال آمریکا گفت ورزشکارانی که درجریان نواختن سرود ملی آمریکا اعتراض کردهاند، باید اخراج شوند. در پی این سخنان ترامپ، شماری از ورزشکاران برجسته فوتبال و بسکتبال از جمله لبران جیمز، صحبتهای او را محکوم کردند.
ترامپ همچنین از دعوت کردن تیم بسکتبال گلدن استیت واریرز، قهرمان فصل به کاخ سفید صرف نظر کرد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که استفن کری، یکی از بازیکنان تیم گفته بود که در این مراسم شرکت نمیکند.
پس از آن ترامپ در توییتی نوشت: «رفتن به کاخ سفید، افتخاری بزرگ برای یک تیم قهرمان است. استف کری مردد است، بنابراین دعوت لغو میشود».
در پاسخ ترامپ، لبران جیمز در توییتی نوشت که «رفتن به کاخ سفید قبلاً یک افتخار بود».
استفن كری هم در يك كنفرانس مطبوعاتی اين طور واكنش نشان داد:
«اين دور از شأن رئيس جمهور يك كشور است كه وارد چنين مسيری شود. رهبران دنيا چنين كارهايی نمیكنند».
در حمایت از او، استیو کر مربی تیم ملی بسکتبال آمریکا و تیم گلدن استیت اشاره کرد که واکنشهای کری به مسائل سیاسی، قابل تأمل است.
استیو کر که فرزند یک دیپلمات آمریکایی و متولد لبنان است، درباره صحبتهای رئیس جمهور آمریکا بر علیه برخی مسئولان کنگره گفت: «به نظر من اکنون زمان آن رسیده که اعضای کنگره به موضوع رئیس جمهور ورود کنند و قدرتی از خود به نمایش بگذارند. آنها انتخاب شدهاند که این کار را انجام بدهند و برابر چنین صحبتهایی واکنش نشان بدهند».
استیو کر بارها و بارها از فرصتهایی که برای اعتراض به سیاستهای دولت آمریکا داشته، استفاده کرده است.
اما جدالهای لفظی بین لبران جیمز و ترامپ در طول ماههای گذشته ابعاد بسیار گستردهای پیدا کرده بود. حتی بعد از شکست ترامپ و پیروزی جو بایدن، لبران جیمز در اینستاگرامش با انتشار تصویری از ترامپ و بایدن به پیروزی بایدن واکنش نشان داد. او تصویری از بازی هفتم فینال NBA در سال 2016 را که جیمز با یک بلاک روی دست ایگودالا بازیکن گلدن استیت، تیم کلیولند را قهرمان کرد، سر بایدن را روی بدن خود و سر ترامپ را روی بدن ایگودالا گذاشت تا این صحنه را به استعارهای از پیروزی بایدن مقابل ترامپ تبدیل کند.
این تصویر را میتوان به مثابۀ پاسخ لبران به ترامپ در طول دوران ریاست جمهوری او تعبیر کرد که دو طرف میانۀ خوبی با هم نداشتند. زمانی که ترامپ، لبران را احمق خطاب کرده بود و نوشت مایکل جردن را بیشتر از لبران دوست دارد، جردن، از حرکت اعتراضی لبران در مقابل توهین ترامپ حمایت کرد.
حالا لبران با تصویری که روی اینستاگرامش گذاشته منظورش را از مخالفت با ترامپ طی چهار سال ریاست جمهوری وی بهتر بیان کرد و این بار در زمین ترامپ به پیروزی رسید.
«زندگى سياهپوستان اهميت دارد» Black Lives Matter با حروف اختصاری BLM، دیگر حرکت ضد نژادپرستی علیه مواضع ترامپ بود که NBA باز هم به خوبی در آن نقشآفرینی کرد.
وقتی كه جورج فلويد به دليل تنگى نفس در پى دستگيرى توسط پليس فوت كرد، حزب دموكراتهاى آمريكا براى به دست آوردن رأى سياهپوستان و ديگر گروههاى اقليت، از این فرصت برای سلب اعتماد سیاهان از دولت ترامپ استفاده کرد. در اين ميان بازيكنان NBA با نمايش همبستگى و نوشتن (BLM) روی زمين بسكتبال در مخالفت با دولت ترامپ تشویق شدند.
به خاطر سیاستهای ترامپ برخی چهرههای اقتصادی NBA دل خوشی از رئیس جمهور نداشتند. از جمله چینیها که در این سالها زیانهای زیادی متحمل شده بودند.
بسکتبال NBA از نظر بودجه به چين و برند Nike نيازمند است و بسیاری از افراد صاحبمقام NBA در جيب كشور چين هستند. چین بعد از سياستهاى ترامپ متحمل كمترين رشد اقتصادى در ٦٧ سال گذشته شد و از ترامپ دل خوشى نداشت.
بعد از پایان دولت ترامپ، حالا NBA به اتفاق تاجران و سیاستمداران در آستانۀ تدارک و صحنهآرایی بازی جدید هستند. مبارزه علیه تبعیض نژادی در دولتهای پیشین چه دمکراتها و چه، جمهوریخواه وجود داشت که بارها منجر به حذف بازیکنان معترض از NBA شده است!
شاید دیگر از توییتهای تهدیدآمیز یا توهینآمیز نظیر آنچه در مورد لبران جیمز شاهدش بودیم خبری نباشد یا جنبههای اقتصادی که برای برخی در دوران ترامپ گران تمام شد دوباره رونق بگیرد، اما برای مواضع شفاف نظیر جنبشهای اعتراضی علیه دولت ترامپ که یک پای آن بسکتبال با BLM بود، هنوز برای اظهار نظر خیلی زود است. آیا موارد حقوق بشرى با شعار علیه تبعیض نژادی فقط جنبۀ سياسى دارد یا اینکه افراد و احزاب واقعاً به حقوق اقليتها و نژادها اهمیت میدهند؟